Historie herleeft in nieuw natuurgebied
Tot 1932 was het niet mogelijk om gratis tussen Pijnacker en Berkel heen en weer te reizen. Als fietser of voetganger betaalde je een cent om voorbij het ’t Meerhek te komen. Dat was het zogenoemde ‘tolhek’ op de Klapwijkseweg tussen beide dorpen.
De Klapwijkseweg was in vroeger eeuwen de enige begaanbare verbinding tussen Pijnacker en Berkel. Het smalle weggetje liep tussen twee meren door: het Oostmeer en de Bergboezem. Deze twee meren waren met elkaar verbonden via enkele bruggen in de Klapwijkseweg. Het was dé manier om van Berkel via Pijnacker in Delft te komen.
Tolrecht
Om geld te vergaren voor het onderhoud van de weg en de bruggen kreeg de gemeente Berkel vanaf 1555 het recht om tol te heffen. Het ‘tolrecht’ werd diverse malen doorverkocht, maar bleef tot 1932 bestaan. Toen kocht de provincie het af en werd de Klapwijkseweg een provinciale weg, waar vanaf dat moment ook de gemeente Pijnacker financieel aan ging bijdragen. Het smeedijzeren hekwerk tussen de pilaren werd verwijderd, zodat het verkeer ruim baan kreeg. Zonder eerst te hoeven stoppen en tol te betalen. Vervolgens kwamen ook de pilaren scheef te staan. Tijdens de oorlog zijn de pilaren gesloopt en daarmee kwam een einde aan bijna vier eeuwen ‘tolhek’ en ‘tolrecht’.
Pilaren
De leeuwtjes boven de pilaren bleven met moeite bewaard en kwamen bij de sloop van het gemeentehuis in bezit van Cor Overmeer, de voorzitter van de actieve historische vereniging in Berkel en Rodenrijs. Ze hebben nog een tijdje bij Cor voor zijn huis aan de Noordeindseweg gestaan. Nu staan ze weer in volle glorie op het nieuwe tolhek. Het tolhek is in het natuurgebied De Groenzoom gerealiseerd, met financiële inbreng van de gemeentes Pijnacker-Nootdorp en Lansingerland die allebei € 18.500,- hebben betaald. De resterende € 9.000,- is bijeengegaard door de ruim 400 leden tellende – en weer groeiende – historische vereniging.
Tollenaar
Cor Overmeer was de man die het initiatief nam en die vervolgens louter enthousiasme zag. Het is prachtig dat in De Groenzoom het tolhek is herbouwd. De pilaren zijn een kopie van wat er ooit stond op de Klapwijkseweg – ergens tussen de Groene Kade en de Meerweg – bij de boerderij van Van der Burg. Ze staan alleen tien centimeter verder uit elkaar, zodat ook de brandweer er zo nodig door kan. Cor Overmeer vindt het prachtig dat met de herbouw van het tolhek een stukje historie herleeft. De man, wiens betovergrootvader ook ‘tollenaar’ was, vertelt regelmatig het verhaal achter het tolhek, waar natuurlijk ook de Pijnackerse woonwijk Tolhek naar is vernoemd!
